राजनैतिक प्रोपागान्डा: भीड अनि समर्थन
राजनीतिमा वर्चस्व धेरै मुख्य कुरा मानिन्छ। वर्चस्व देखाउने तरिकाहरू मध्ये एउटा हो भीड। दोस्रो हो समर्थन। भीड अनि समर्थन सामाजिक मनोविज्ञानको खेल हो। जब जब चुनाव छेउ आउँछ तब तब यो सामाजिक मनोविज्ञान उग्र रूपमा प्रदर्शित बन्छ। आज पहाडमा यही खेल देख्न पाइन्छ दैनिक रूपमा।
अर्को राजनैतिक खेल, राजनैतिक दललाई भत्काउने खेल। यो खेल डरलाग्दो अनि घिनलाग्दो देखिन्छ। चरित्र हनन देखि लिएर बेचबिखन, धम्काउने देखि लिएर आवाज बन्द गराउने सम्मको खेल हो। बीच बिखनको खेलमा नेताहरुलाई नै फाइदा भएको देखिन्छ । तर राजनैतिक विचारले समाजलाई प्रभाव पार्ने विचारकहरू पनि यो खेलको शिकार नभएको चाहिँ होइन। प्रभाव पर्नेहरू चाहे राजनैतिक विश्लेषक होस या पत्रकार।
के यी सबै चलखेलले चुनावमा प्रभाव पार्छ? पार्छ पनि पार्दैन पनि।
कसरी पार्छ? यदि जनताले राजनीतिको गतिविधि राम्ररी हेरविचार गर्दैछ भने उ प्रभावित अवश्य हुनेछ। उदाहरणको निम्ति, शिक्षित जमातले विनय खेमलाई खुल्ला रुपमा समर्थन दिनु असाधारण कुरा हो। ५००० शिक्षकले विनय खेमाको मौखिक प्रचार टी भी या समाचार पत्रिका भन्दा पनि महत्वपूर्ण हो। त्यो पनि सरकारी स्कूल पढाउने शिक्षकहरुबाट जो गाउँ बस्तीमा कार्यरत छन। सिक्किमको राजनीतिलाई शिक्षक समुदायले कतिको प्रभावित पार्छ हामीले देखेको उदाहरण हो।
कसरी पार्दैन? भीड अनि समर्थनले कट्टर समर्थकलाई अझ ऊर्जा दिन्छ। यदि पार्ने भए आज कांग्रेस पार्टी शून्य भई सक्नु पर्ने हो। तर पहाडको कुन पार्टीमा यस्ता कट्टर समर्थक छन? कति प्रतिशत होला?
यी माथि उद्घृत मापदण्डलाई हेर्ने हो भने गोर्खा जनमुक्ति मोर्चा (विनय) ले आफैलाई अग्रिम पंक्तिमा उभ्याएको छ। कतिपय सर्भेको आधारमा विनय खेमा पहाडको तीनवटै विधान सभा सिटमा पहिलो स्थानमा पाइएको छ। (सर्भे सार्वजनिक नभएको हुनाले स्रोत खुलाउनु निषेध छ)। मलाई ज्ञान भएको आधारमा पहाडमा अहिले तीन वटा सर्भे भई सकेको छ।
अब हेर्दै जाऊ। राजनीति हो भुइँचालो जस्तै हुन्छ। आज सामान्य रहन्छ भोलि हल्लिनु के बेर?
अच्छा आज केही त हल्लिने नै छ राजनैतिक माटोमा।
Filed under: Jyoti's views | Tagged: Darjeeling, GJM | Leave a comment »